20190821

Memoria histórica. Lembrando e tentando esquecer. Por Pablo Mosquera

(Nota externa: si, é sobre Alcoa. Si, é sobre ti.)
  Houbo un tempo mellor. Cando un pobo situado ao norte do norte presumía de ter entre os seus nativos aos mellores patróns para buques de vela e na súa ribeira aos mellores carpinteros para a construción de tales embarcacións. E así, trala incivil contenda contra a dama República, un emigrante -Xosé Murados- que chegou a ser funcionario municipal, purgado e encarcelado polas súas ideas non fascistas, dedicoulles a tales profesións versos que se adoitaban cantar polas cantinas con sabor a salitre e cheiro a café de pota cargado con achicoria para darlle a cor negra adecuada. Así era o meu querido pobo San Ciprián.
  A última xeración que traballara en Sargadelos estábase esgotando. E é que máis adiante cando empezaron a vender fume os "artistas" das palabras ocas, naqueles cursos para gestionar e dirixir recursos humanos -soa solemne- debuxábase a curva vital das factorías industriais. O proxecto do emprendedor nacía, desenvolvíase, alcanzaba o cenit -momento preciso para vender- e emprendía a caída a non ser que algún creativo fixese o que denominaban "mutar", algo así como inventarse outro produto que tivese mercado.
  Os profetas do curto percorrido. Os amigos que viven adulando ao presente sen dedicarlle un minuto ao pasado que pode enriquecer ao futuro. Os que chegan a perder ata o seu acento para adquirir formas gramaticales de voces procedentes doutros lares. Todos xuntos contribúen ao engano, ás falsas esperanzas de inmortalidad industrial. E é que os complexos son a antítesis do orgullo. E non hai peor trampa que facela no solitario. Como dicía o poeta, escoitando o canto dos grillos ou non distinguir as voces dos ecos. Aplicalo á evolución de Inespal ata Alcoa.
  Ponse máis entusiasmo en dominar as redes sociais que en practicar as tres vellas pero indispensables artes para a comunicación. Faladoiro, lectura, escritura. E así nos atopamos con adultos incapaces de facer un escrito, presentarse a unha entrevista para un traballo ou facerse entender sobre algún feito importante. Unha vez máis e como nos ensina a historia, as invasións as protagonizan bárbaros con menos bagaje cultural que o noso. Non queremos recoñecer que vivimos nun espazo onde non se admiten privilexios. Onde os custos energéticos hai que pagalos, e si non os paga a multinacional págaos o cidadán que vive toureando un soldo ou unha pensión. Iso, ou cambiar a fonte de enerxía. Estanme seguindo?.
  Pero non conseguen calarnos. Ao peor cando xa non esteamos. Mentres, aí está ese magnífico libro que a modo de tese doctoral sobre: costumes, personaxes, lugares, motivos, grupos sociais, despréndense desde unha obra histórica. "Cafeterías, tabernas, ultramarinos e bares de Viveiro". Outro traballo máis que regálanos un Cronista Oficial para unha Cidade Histórica, por dereito, por forza motriz, por recoñecemento popular, por feitos e personaxes. Carlos Novo Cal, tanto cando diserta como cando escribe, faio con rigurosidad, cargado de probas, sen concesións metafísicas, pero coa humildad propia do sabio historiador que recoñece como á verdade só se chega por aproximación. Xa que aínda habendo sido testemuña dos feitos, ou gozando a documentación que pode dar fe, sempre exerce a humildad propia do profesor que está disposto a debater e admitir outros puntos de vista no terreo do subjetivo que fai camiño tralo obxectivo.
  A obra que deu lugar ao máximo entusiasmo en pleno agosto na cita do Conservatorio, tivo tres propiedades. O orgullo da Alcaldesa- nosa amiga María, que sabe pode confiar no noso sanedrín- A emoción do meu amigo Carlos, que descubriu a capacidade de convocatoria que teñen os seus traballos -outros filibusteros dannos "malleiras" que só serven para os seus intereses curriculares- A homenaxe aos nosos, esa xente sinxela, popular, aos que nunca se lles dedica unha rúa, e moito menos unha escultura, pero son o pulso do tecido social. Os que cando se marchan déixannos a súa boina, a súa navalla, un sen fin de frases con tantos sentidos que son dignas dun capítulo na filosofía que nos ensina ética, estética, lóxica e dende logo a epistemoloxía.
  Por estas e algunhas razóns máis, que virán ao caso, ségueme gustando acudir á cidade do Landro, pisar as súas rúas, visitar as súas cantinas, render homenaxe ás súas xentes, e moi en especial aos meus amigos. Son o meu refuxio ante os desastres que vivimos na costa máis ao norte con vertidos por terra, mar, aire e comportamentos...

Ningún comentario: